| Fotografie Angeline Swinkels |

Wethouder Oscar Dusschooten, Tilburg:

‘Samen slimme dingen verzinnen’

|De Tilburgse wethouder Oscar Dusschooten, met onder meer wonen en energietransitie van de gebouwde omgeving in zijn portefeuille, volgt De WarmteWissel met alle aandacht.

Voor het eerst in de geschiedenis van de verkiezing werd een gemeente winnaar. Tilburg is op 19 november in de Haagse Ridderzaal uitgeroepen tot Beste overheidsorganisatie van het jaar 2019, door in de finale ProRail en CJIB te ‘verslaan’. Dat zegt iets over het vooruitstrevende karakter van het Brabantse stadsbestuur. Ook als het om de energietransitie gaat, blijkt uit het gedreven betoog van de trotse wethouder.

‘Energietransitie is hét thema’

“De jury erkende de kanteling die we sinds enkele jaren maken naar een regisserende netwerkorganisatie, die zo veel mogelijk samen met de stad doet, en de waardering voor de dienstverlening met het hoge rapportcijfer 8,4. Dat past bij wat ik vind: deze gemeente is er voor de stad.” Die impact hebben voor dé Tilburger is ook zijn drijfveer als het gaat om wonen en energietransitie: “Hoe worden onze kinderen gezond en gelukkig oud in Tilburg? Bij veel waarmee ik bezig ben, vraag ik me af of het daaraan bijdraagt. Dus ook bij de energietransitie die de komende 25 jaar hét thema is. Die transitie maken we met z’n allen, door slimme dingen te doen. Als gemeente hebben we van het ministerie van BZK subsidie gekregen voor een specifieke proeftuin, om te onderzoeken en uit te proberen. Ik heb met de medewerkers afgesproken dat alles wat we goed doen naar het land roepen, en alles wat we fout doen nog harder roepen. Ik vind het niet nodig dat alle andere gemeenten dezelfde fouten maken.”

Juist daarom volgt hij De WarmteWissel: “De energietransitie is sowieso belangrijk. Ik houd voor ogen waarom: minder en andere soorten energie verbruiken, met CO₂-vermindering als sturingsmechanisme. Daar valt alles onder wat we samen uitproberen, ook met De WarmteWissel. We hebben nog niet de wijsheid om de transitie te maken; dat vind ik er ook wel spannend aan. Vandaar dus uitproberen en fouten mogen maken. Geen enkel kind stapt voor het eerst op de fiets en rijdt meteen weg; het heeft altijd hulp nodig. Wat ik boeiend vind zijn de technische en technologische ontwikkelingen. Wat vandaag wijsheid is, is volgend jaar achterhaald. Draai dat positief om; waar we nu ons hoofd over breken, lossen we over vijf of tien jaar fluitend op. We hebben niet de tijd om daarop te wachten en het lukt niet ineens. Je leert door vallen en opstaan. Maar duidelijk is: we móeten aan de slag.”

Daar komt dan ook de naam van het Tilburgse initiatief en programma vandaan: www.aandeslagmetjehuis.nl: “Samen slimme dingen verzinnen, totdat de definitieve technieken van de toekomst er zijn. Ik ben 55 en maak dat misschien niet eens mee. Tot die tijd doen we dingen waar we geen spijt van krijgen, zoals woningen isoleren en binnen de eigen mogelijkheden zelf opwekken van energie.”

Financiële startmotor

Oscar benadrukt dat daarvoor ook ‘nieuwe’ financiën nodig zijn: “Voor een huiseigenaar is de keus niet lastig tussen een huis dat twee ton kost met 200 euro per maand aan energielasten en een huis van 210.000 euro met 100 euro energiekosten. De hogere aankoopprijs is binnen een paar jaar terugverdiend.

De initiële kosten van de transitie zijn hoog, ja. Maar we zijn te veel gefocust op wat iets nú kost. Het gaat om total cost of ownership, ook voor corporaties. Als bewoner kijk je naar wat er per maand onder de streep staat. Dat besef moet nog doordringen. Ook bij de financiering van woningen. Een bank financiert op zekerheden, niet op toekomstige besparingen in uitgaven. Daar moet een juridisch haakje voor worden gevonden. En dan kunnen we een heel groot deel van de financiering van de energietransitie geregeld hebben, ook voor de corporaties. Verduurzaming van woningen kan nu gefinancierd worden op basis van leningen, dus gebaseerd op inkomen, of door overwaarde te gebruiken. Niet iedereen heeft of kan dat. Maar stel nu hypothetisch dat je maandelijkse energiekosten verlaagt en dus besteedbaar inkomen vrijmaakt? Dan is er een middel voor financiering zonder dat het onder de streep geld kost; je ‘verschuift’ geld. Dat geldt voor woningbezitters én in beginsel voor huurders. Alleen is het nog lastig dat corporaties fors investeren in verduurzaming van woningen waarvan de besparingen – gegund! – bij huurders terechtkomen. Corporaties hebben al taken in beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen. Als er iets van de besparingen zou terugvloeien, kun je veel meer slagen maken. ‘Den Haag’ kan daarin wat betekenen. Dat mechanisme op gang brengen, zie ik als een mogelijke en grote doorbraak. Daardoor kán iedereen ook meedoen, en daarin zit het grote besparingspotentieel.

Er wordt geroepen dat de corporaties de startmotor voor de transitie moeten zijn. Het mooie van De WarmteWissel is dat er vanuit kracht en volume praktische dingen sámen geprobeerd worden.”